De Beddermolen site in Tongerlo

Het hoevecomplex ‘Beddermolen’ heeft een lange bouwgeschiedenis doorgemaakt. De Beddermolen was oorspronkelijk een abdijmolen verbonden aan de Norbertijnenabdij van Tongerlo. De oprichtingsdatum van de Beddermolen kan niet met zekerheid bepaald worden, aangezien een gedeelte van de archieven van de abdij verloren gegaan is. Het oudste document van de abdij dat verwijst naar de Beddermolen dateert van 1535. Bij het vergelijken van het oude kaartmateriaal met de huidige configuratie is zichtbaar dat het complex vrijwel identiek gebleven is met de situatie weergegeven op de kaart van 1719.

De molen werd doorheen de jaren meerdere keren gerestaureerd en na een hevige brand tijdelijk hersteld, wachtend op de restauratie ervan. Het molenhuis, de stallen, de schuur, het bijgebouw en bakhuis bevinden zich allen nog in vrij goede bouwkundige staat aangezien deze in 1966-67 verbouwd werden tot vakantiehuis voor een familie. De huidige indeling en aankleding van de ruimtes is echter niet in overeenstemming met de toekomstige beoogde functies. In dit kader zal een grondige studie verricht worden om de gebouwen en hun directe omgeving op een waardevolle manier te restaureren en aan te passen naar de nieuwe bestemming als plattelandscentrum voor het ontdekken van de streekidentiteit van de Merode.

De opdracht bestaat uit 2 delen: de opmaak van een beheersplan en de restauratie van de hoevegebouwen (m.u.z. van de molen). Het beheerplan dient als leidraad voor de eerstvolgende restauratie- en herbestemmingsfase van de hoevegebouwen en de directe omgeving tot een plattelandscentrum voor het ontdekken van de streekidentiteit van de Merode, alsook voor een toekomstig en duurzaam beheer van de volledige site. Het beheersplan werd opgemaakt in samenwerking met Buro voor Vrije Ruimte en Ruben Willaert.

De combinatie van een rijk uitgewerkte historische studie (archivalisch en literatuuronderzoek) en een uitgebreide inventarisatie van de volledige site, zowel de landschappelijke als de bouwkundige elementen, dienden als basis om tot een waardestelling van alle elementen te komen. Op basis hiervan en na een grondige analyse van de toekomstige noden en mogelijkheden van de site werd vervolgens een beheervisie voor de volledige site uitgewerkt waarbij zowel de hoofd- als nevendoelstellingen werden onderzocht en beschreven. De beheervisie werd verder concreet uitgewerkt in de beheersdoelstellingen voor elk van de beschreven landschappelijke of bouwkundige elementen op basis waarvan de concrete beheersmaatregelen per element werden bepaald. Deze concrete maatregelen zullen als leidraad dienen voor de gebruiker om de site in de toekomst te onderhouden en de nodige subsidies aan te vragen voor specifieke restauratie- en onderhoudswerken.

In de restauratie opdracht wordt gevraagd een antwoord te geven op de aanpak van een casco-restauratie, incl. de technieken maar met uitzondering van de interieurs van het molenhuis met stal, de schuur en het bijgebouw. De restauratie van het bakhuisje is ook inbegrepen in de opdracht. Bij de restauratie van de gebouwen dient er naar gestreefd te worden geen ingrepen te doen die een hypotheek leggen op de toekomstige interieurinrichting van de gebouwen. Van bij het ontwerp zullen hierbij de nodige flexibele principes gehanteerd moeten worden die een volgende interieurinrichting de nodige vrijheid laat. Inmiddels werd het bakhuisje reeds gerestaureerd en zijn de werkzaamheden aan het molenhuis met stal, de schuur en het bijgebouw in afwerkingsfase.